Przychód podatkowy powstały w związku z kompensatą wzajemnych wierzytelności, których przedmiotem są pożyczki wraz z odsetkami.

Nie powstanie przychód podatkowy w przypadku potrącenie wierzytelności obejmującej należność główną (w przypadku umorzenia wierzytelności do wysokości wierzytelności niższej) oraz skompensowane odsetki, które przysługiwałyby Wnioskodawczyni od spółki z tytułu cesji wierzytelności. Natomiast, jeżeli potrącenie będzie obejmowało także odsetki od wierzytelności Wnioskodawczyni wobec spółki z o.o., to wówczas wygaśnięcie takiego zobowiązania u Wnioskodawczyni (jako dłużnika) spowoduje powstanie przychodu do opodatkowania. Wnioskodawczyni zwróciła się z zapytaniem do DKIS o ocenę skutków podatkowych kompensaty wierzytelności zawierających kwotę pożyczki i odsetki. Rozstrzygnięcie w tym zakresie DKIS zawarł w interpretacji nr 0113-KDIPT2-3.4011.836.2022.2.MS wydanej w dniu 13.01.2023 r. Wnioskodawczyni w 2019 r. nabyła za cenę 1.450.000 zł od banku bezsporną, wymagalną i nieprzedawnioną wierzytelność spółki z o. o. o wartości 1.761.256,31 zł. Jednocześnie Wnioskodawczyni (wspólnik spółki z o.o.) posiada wierzytelność wobec tej spółki z o.o. z tytułu zaciągniętej w 2019 r. pożyczki w wysokości 1.850.000 zł. Spółce z o.o. przysługuje wierzytelność z tytułu niezwróconej dotychczas przez Wnioskodawczynię pożyczki. Na dany dzień 2022 r. wierzytelność Wnioskodawczyni wobec spółki z o.o. wraz z należnymi odsetkami wyniosła 1 867 416,37 zł, natomiast wierzytelność spółki sp. z o.o. względem Wnioskodawczyni wraz z należnymi odsetkami wyniosła 2 074 986,29 zł. Wnioskodawczyni uznała, iż w przypadku potrącenia (kompensaty) wierzytelności (obejmującej pożyczkę oraz odsetki) spółki z o.o. nabytej w drodze cesji wierzytelność Wnioskodawczyni (obejmującą pożyczkę oraz odsetki), a więc w przypadku umorzenia wierzytelności do wysokości wierzytelności niższej (tj. całkowitego umorzenia wierzytelności Wnioskodawczyni) - po Jej stronie nie powstanie przychód podatkowy. Planowane potrącenie ma charakter bezgotówkowego wywiązania się ze wzajemnych zobowiązań. Stanowi formę spełnienia świadczeń, gdyż prowadzi do zaspokojenia i wygaśnięcia zobowiązania bez dokonywania dodatkowych przepływów pieniężnych. Skutkiem czego, zdaniem Wnioskodawczyni, czynność ta pozostaje neutralna podatkowo. Stanowisko Wnioskodawczyni częściowo podzielił DKIS. Potwierdził, iż w sytuacji, gdy dojdzie do umorzenia należności poprzez potrącenie wierzytelności (obejmującej należność główną), u Wnioskodawczyni nie wystąpi przychód podatkowy. Przychód podatkowy wystąpiłby wówczas, gdy doszłoby do częściowej kompensaty wierzytelności, a wierzyciel zwolniłby dłużnika z pozostałej części długu. DKIS wskazał jednak na orzecznictwo, zgodnie z którym „Roszczenie odsetkowe nie jest częścią składową roszczenia głównego, gdyż opiera się na odrębnym stanie faktycznym oraz odrębnej podstawie materialnoprawnej” (por. uchwała SN z 31 stycznia 1994 r., sygn. akt III CZP 184/93, publ. OSNC 1994/7-8/155). Zasadniczo odsetki pełnią funkcję wynagrodzenia należnego wierzycielowi od dłużnika za korzystanie z pieniędzy, mogą jednak też mieć znaczenie waloryzacyjne oraz (w przypadku odsetek za opóźnienie) kompensacyjne i represyjne czy motywacyjne. Oczywistym jest więc, że odsetki stanowią trwałe przysporzenie w majątku podatnika, które mieści się w kategorii przychodu, który co do zasady podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Katalog praw majątkowych przedstawiony w art. 18 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie ma charakteru zamkniętego, co pozwala zaliczyć do tego źródła również przychody z tytułu odsetek od wierzytelności, bowiem mają one charakter majątkowy. DKIS zgodził się ze stanowiskiem zawartym we wniosku, że w części, dokonania potrącenia (kompensaty) wierzytelności obejmującej należność główną, w przypadku umorzenia wierzytelności do wysokości wierzytelności niższej – po stronie Wnioskodawczyni nie powstanie przychód podatkowy, a tym samym nie powstanie obowiązek zapłaty podatku dochodowego od skompensowanych wierzytelności (w części odnoszącej się do należności głównej). Tak samo w części dotyczącej skompensowanych odsetek, które przysługiwałyby Wnioskodawczyni od spółki z tytułu cesji wierzytelności - w następstwie potrącenia nie powstanie przysporzenie majątkowe, a zatem nie powstanie po stronie Wnioskodawczyni przychód w rozumieniu art. 9 ust. 1 ustawy o PIT. Natomiast, jeżeli potrącenie będzie obejmowało także odsetki od wierzytelności Wnioskodawczyni wobec spółki z o.o., to wówczas wygaśnięcie takiego zobowiązania u Wnioskodawczyni (jako dłużnika) spowoduje powstanie przychodu do opodatkowania. Ponieważ skompensowany zostanie dług Wnioskodawczyni z tytułu pożyczki udzielonej przez spółkę, to przychód z tytułu wygaśnięcia zobowiązania Wnioskodawczyni do spłaty odsetek od tej pożyczki powstanie w momencie potrącenia wierzytelności i należy go zliczyć do przychodów z kapitałów pieniężnych w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 7 w zw. z 17 ust. 1 pkt 1 ustawy o PIT. Interpretacja Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 13.01.2023 r., nr 0113-KDIPT2-3.4011.836.2022.2.MS https://eureka.mf.gov.pl/informacje/podglad/526209