Prezentacja transakcji z podmiotami powiązanymi w sprawozdaniu finansowym

Na gruncie ustawy o rachunkowości jednostki powiązane zobowiązane są do ujawnienia informacji o zawartych transakcjach pomiędzy sobą. Za podmioty powiązane rozumie się dwie lub więcej jednostek wchodzących w skład danej grupy kapitałowej składającej się z jednostki dominującej oraz jednostek zależnych.

Ustawa o rachunkowości definiuje podmioty powiązane odmiennie niż ustawy podatkowe - jedynie poprzez powiązania kapitałowe, a nie poprzez osoby. W związku z tym transakcje oraz wzajemne należności i zobowiązania w bilansie oraz w rachunku zysków i strat powstałe z podmiotami powiązanymi osobowo wykazuje się jako transakcje z pozostałymi jednostkami.

Podstawowe kwestie dotyczące podmiotów powiązanych znajdują się z art. 3 ustawy o rachunkowości, w którym zawarte są definicje pojęć. I tak, przez grupę kapitałową ustawa o rachunkowości rozumie jednostkę dominującą wraz z jednostkami zależnymi. Natomiast jednostka dominująca to taka, która jest spółką handlową lub przedsiębiorstwem państwowym, sprawującą kontrolę nad jednostką zależną.

Przepisy podatkowe i rachunkowe posługują się własnymi definicjami podmiotów powiązanych co może prowadzić do różnic w określeniu podmiotów powiązanych i na co należy zwrócić uwagę, aby prawidłowo wypełnić obowiązki na gruncie prawa podatkowego i bilansowego.

Większość podmiotów w Polsce musi sporządzać sprawozdania finansowe zgodnie z ustawą o rachunkowości. Istnieje jednak wąska grupa, której ustawa nakazuje sporządzać sprawozdania zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Rachunkowości (MSR).

Na ujawnianiu informacji o transakcjach z jednostkami powiązanymi i ich skutków w sprawozdaniu finansowym koncentruje się przede wszystkim MSR 24 „Ujawnianie informacji na temat podmiotów powiązanych”.

W odróżnieniu od ustawy o rachunkowości, MSR 24 kładzie już nacisk na powiązania osobowe. Podmiot powiązany jest osobą lub jednostką związaną z jednostką, która sporządza sprawozdanie finansowe (jednostką sprawozdawczą). Zgodnie z MSR 24 osoba lub bliski członek rodziny tej osoby jest związany z jednostką sprawozdawczą, jeżeli ta:

• sprawuje kontrolę lub współkontrolę nad jednostką sprawozdawczą,
• ma znaczący wpływ na jednostkę sprawozdawczą lub
• jest członkiem kluczowego personelu kierowniczego jednostki sprawozdawczej lub jej jednostki dominującej.

Bliscy członkowie rodziny danej osoby to ci, co do których istnieje przypuszczenie, że mogą wywierać na nią wpływ lub podlegać jej wpływowi w swoich kontaktach z jednostką. MSR 24 stanowi, że można do nich zaliczyć m.in. dzieci, małżonka czy partnera życiowego, a także osoby pozostające na utrzymaniu. Powyższe należy rozważyć także w zakresie osób sprawujących nadzór.

Standard wymaga ujawnienia w informacji dodatkowej sprawozdania finansowego na temat:

• powiązań, w których występuje sprawowanie kontroli, nawet jeżeli nie wystąpiły żadne transakcje;
• transakcji ze stronami powiązanymi;
• wynagrodzenia kluczowego personelu kierowniczego.

Podsumowując na gruncie ustawy o rachunkowości transakcje zawarte pomiędzy spółką a wspólnikiem spółki będą traktowane jako transakcje z pozostałymi jednostkami, natomiast przepisy podatkowe o cenach transferowych taką transakcję będą traktować jako transakcję z podmiotami powiązanymi.

Dodatkowo w sytuacji, gdy podmioty objęte są obowiązkiem sporządzania sprawozdania finansowego w oparciu o MSR to podmioty powiązane osobową należy już zaprezentować.

#TP #ceny transferowe # sprawozdanie finansowe #podmioty powiązane