KONTRAKT MENADŻERSKI W RAMACH DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ A SKŁADKI ZUS

Organy ZUS traktują kontrakt menedżerski jako umowę o świadczenie usług wymienionych w art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Powołany przepis dotyczy osób wykonujących pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, zwanymi dalej "zleceniobiorcami", oraz osobami z nimi współpracującymi. W konsekwencji zasadniczo umowa kontraktu menadżerskiego stanowi tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i będzie podlegała oskładkowaniu analogicznie do umów zlecenia. Jednakże należy dodać, że oskładkowanie kontraktu menadżerskiego będzie uzależnione w szczególności od okoliczności czy menadżer, który w ramach wykonywanej działalności zawarł kontrakt menadżerski uzyskuje z działalności gospodarczej inne przychody. PRZYPADEK 1 - Przedsiębiorca, który w ramach wykonywanej działalności zawarł kontrakt menedżerski na zarządzanie spółką z działalności gospodarczej obok Kontraktu nie uzyskuje innych przychodów. Ponieważ jak wskazano powyżej w ocenie organów ZUS kontrakt menedżerski należy traktować jako umowę o świadczenie usług (zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych), która stanowi tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych to w konsekwencji przedsiębiorca, który w ramach wykonywanej działalności zawarł kontrakt menedżerski na zarządzanie spółką i z działalności gospodarczej obok Kontraktu nie uzyskuje innych przychodów, podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym, nie jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność, lecz wyłącznie jako zleceniobiorca. Przykładowo w interpretacji z dnia 21 stycznia 2016 r. sygn. DI/100000/43/1406/2016 ZUS potwierdził, że „zleceniobiorcy, którzy wykonują pracę na podstawie umowy zlecenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym. Zaś osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą podlegają dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu. Przedsiębiorca, który w ramach wykonywanej działalności zawarł kontrakt menedżerski na zarządzanie spółką i z działalności gospodarczej obok kontraktu nie uzyskuje innych przychodów podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym, nie jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność, lecz jako zleceniobiorca. W konsekwencji podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu i dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu.” Stanowiska powyższe zostały potwierdzone w interpretacji ZUS z dnia 8 kwietnia 2022 r. sygn. WPI/200000/43/403/2022. W interpretacji tej ZUS potwierdził stanowisko, zgodnie z którym przedsiębiorca nie podlega ubezpieczeniom społecznym z tytułu pozarolniczej działalności gospodarczej przy jednoczesnym wykonywaniu w ramach tej działalności kontraktu menadżerskiego. Również w zakresie składki zdrowotnej, należy wskazać, że będzie ona płacona od umowy o zarządzanie. Potwierdzeniem takiego stanowiska jest wyrok NSA z dnia 12 lipca 2017 r. sygn.  II GSK 2758/15, w którym Sąd wskazał, że: „wnioskodawca uzyskuje przychód wyłącznie z tytułu umowy o świadczenie usług w zakresie zarządzania, tj. z kontraktu menadżerskiego (…) uzyskuje tylko jeden przychód z obu tytułów do objęcia danej osoby obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym, (…) nie ma podstaw prawnych do przyjęcia, że wnioskodawca uzyskując jeden przychód podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu i opłaca składki, zarówno z tytułu wykonywania obowiązków menedżera na podstawie umowy o świadczenie usług w zakresie zarządzania zawartej w ramach prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej, jak z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności w ramach której wykonuje obowiązki menedżera na podstawie umowy o świadczenie usług w zakresie zarządzania.” Tym samym menadżer, który w ramach wykonywanej działalności zawarł kontrakt menedżerski na zarządzanie spółką i z działalności gospodarczej obok Kontraktu nie uzyskuje innych przychodów, podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym i zdrowotnemu, nie jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność, lecz wyłącznie jako zleceniobiorca, tj. podlega:

• ubezpieczeniu zdrowotnemu,
• ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowemu (z uwzględnieniem limitu 30-krotności prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok kalendarzowy, określonego w ustawie budżetowej - w 2023 r. 208 050,00 zł),
• ubezpieczeniu wypadkowemu i
• dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu (Miesięcznie nie może ona przekraczać 250% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego, przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek. W okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2023 r. maksymalna podstawa wymiaru wyniesie 17 337,50 zł. Należy jednak zaznaczyć, że do podstawy wymiaru składki chorobowej nie stosuje się limitu 30-krotności.)

  PRZYPADEK 2 - Przedsiębiorca, który w ramach wykonywanej działalności zawarł kontrakt menedżerski na zarządzanie spółką z działalności gospodarczej obok Kontraktu uzyskuje inne przychody. Jeśli przedsiębiorca osiąga przychody z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej (w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych) i równocześnie osiąga przychody na podstawie kontraktu menedżerskiego to wówczas następuje zbieg tytułów do ubezpieczeń społecznych uprawniający co do zasady przedsiębiorcę do dokonania wyboru tytułu do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych. Osoba spełniająca warunki do objęcia obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z kilku tytułów, w tym działalności gospodarczej i kontraktu menadżerskiego, jest objęta obowiązkowo ubezpieczeniami z tego tytułu, który powstał najwcześniej. Może ona jednak dobrowolnie, na swój wniosek, być objęta ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi także z pozostałych, wszystkich lub wybranych, tytułów lub zmienić tytuł ubezpieczeń (art. 9 ust 2). Osoba, na kontrakcie menadżerskim, prowadząca jednocześnie pozarolniczą działalność, podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu tej działalności, jeżeli z tytułu wykonywania kontraktu menadżerskiego podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe jest niższa od najniższej podstawy wymiaru składek dla osób prowadzących pozarolniczą działalność, o której mowa w art. 18 ust. 8 (60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego). Może ona dobrowolnie, na swój wniosek, być objęta ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi również z tytułu kontraktu menadżerskiego. Osoba, na kontrakcie menadżerskim, prowadząca jednocześnie pozarolniczą działalność, dla której właściwa jest podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, o której mowa w art. 18a (mały ZUS) albo art. 18c (mały ZUS +), podlega co do zasady (z zastrzeżeniem art. 9 ust. 2c) obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z obu tytułów (art. 9 ust. 2a). Zgodnie z art. 9 ust. 2c, osoba na kontrakcie menadżerskim, której podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w danym miesiącu jest niższa od kwoty minimalnego wynagrodzenia, spełniająca warunki do objęcia obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z innych tytułów podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym również z innych tytułów. Zasady tej nie stosuje się, jeżeli łączna podstawa wymiaru składek z tytułu wykonywania pracy na podstawie kontraktu menadżerskiego lub z innych tytułów osiąga kwotę minimalnego wynagrodzenia. W konsekwencji osoba świadcząca usługi kontraktu menedżerskiego w ramach pozarolniczej działalności gospodarczej i uzyskująca dodatkowo przychody z tego tytułu będzie podlegać obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym z tytułu pozarolniczej działalności gospodarczej jeżeli podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z tytułu wykonywania umowy o zarządzanie w danym miesiącu będzie niższa od najniższej podstawy wymiaru składek dla osób prowadzących pozarolniczą działalność, o której mowa w art. 18 ust. 8 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, czyli niższa niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek. Natomiast, w przypadku, jeżeli podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w danym miesiącu będzie wynosiła co najmniej tyle ile najniższa podstawa, o której mowa w art. 18 ust. 8 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia), ubezpieczonemu przysługiwał będzie wybór tytułu do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych (emerytalnego, rentowych oraz wypadkowego). Gdyby jednak przedsiębiorca skorzystał z Małego ZUS lub Małego ZUS + menadżer będzie podlegał co do zasady (z zastrzeżeniem art. 9 ust. 2c) obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym zarówno z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej jak i z tytułu kontraktu menedżerskiego. Podobne stanowisko zostało zawarte w piśmie Centrali Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 10 października 2017 r., sygn. DI/100000/43/1017/2017 oraz w piśmie z dnia 29 marca 2018 r. Centrali Zakładu Ubezpieczeń Społecznych sygn. WPI/200000/43/296/2018. Oczywiście należy pamiętać, że składka zdrowotna opłacana będzie z obu tytułów.