Koncepcja „look through approach”, a wypłata dywidendy.

W obecnych realiach gospodarczych, funkcjonowanie przedsiębiorstw międzynarodowych jest powszechnie stosowaną praktyką. Działalność w ramach grupy spółek, zwłaszcza z perspektywy spółek zależnych posiadających siedzibę w Polsce, najczęściej wiąże się z koniecznością wypłaty dywidendy za granicę do spółki-matka. Struktura grupy może być jednak bardziej złożona. Czy jeżeli odbiorcą rzeczywistym dywidendy nie będzie spółka-matka, a spółka dominująca nad spółką-matką, możliwe będzie zastosowanie zwolnienia z art. 22 ust. 4 ustawy o CIT?

Co do zasady wypłata dywidendy opodatkowana jest 19-sto procentowym zryczałtowanym podatkiem dochodowym - wprost stanowi o tym art. 22 ust. 1 ustawy o CIT. Podmioty wypłacające taką należność są zobowiązane działać w charakterze płatnika i pobierać powyższy podatek z uwzględnieniem stawek podatku wskazanych w umowach o unikaniu podwójnego opodatkowania czy odliczeń oraz zwolnień wynikających z przepisów szczególnych.

Art. 22 ust. 4 ustawy o CIT przewiduje możliwość zwolnienia dywidendy z podatku dochodowego. Aby możliwe było jego zastosowanie podmioty, pomiędzy którymi dokonuje się wypłata należności muszą spełnić następujące przesłanki:

·        wypłacającym dywidendę oraz inne przychody z tytułu udziału w zyskach osób prawnych jest spółka mająca siedzibę lub zarząd na terytorium Polski;

·        uzyskującym dochody z dywidend oraz inne przychody z tytułu udziału w zyskach osób prawnych, jest spółka podlegająca w Polsce lub w innym niż Polska państwie członkowskim UE lub w innym państwie należącym do EOG, opodatkowaniu podatkiem dochodowym od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania;

·        spółka uzyskująca dywidendę, posiada bezpośrednio nie mniej niż 10% udziałów lub akcji w kapitale spółki wypłacającej

·        spółka uzyskująca dywidendę, nie korzysta ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym od całości swoich dochodów, bez względu na źródło ich osiągania.

Zastosowanie zwolnienia obarczone jest również innymi przesłankami jednak nie stanowią one materii niniejszego zagadnienia.

Koncepcja „look through approach” została zaprezentowana przez Ministerstwo Finansów w „Projekcie objaśnień podatkowych dotyczących zasad poboru podatku u źródła” z dnia 19 czerwca 2019 r. Zgodnie z powyższym, jej założeniem jest ustalenie statusu rzeczywistego właściciela podmiotu, na rzecz którego pośrednik (przedstawiciel czy inny podmiot), przekazuje daną płatność, w konsekwencji czego polski płatnik należności będzie miał możliwość skorzystania z preferencyjnych zasad opodatkowania podatkiem u źródła. Jest to zatem koncepcja, z którą wiąże się możliwość zastosowania umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania państwa siedziby rzeczywistego właściciela danej należności, a nie jej bezpośredniego odbiorcy.

Powyższa koncepcja znalazła zastosowanie na gruncie należności licencyjnych oraz odsetek, co zostało potwierdzone w interpretacjach indywidualnych oraz wyroków sądów administracyjnych.

W jednej z najnowszych interpretacji indywidualnych z dnia 10 maja 2023 roku, nr 0111-KDIB1-1.4010.835.2022.1.AND, Wnioskodawca spytał się o możliwość zastosowania powyższej koncepcji w stosunku do wypłat dywidendy. Dywidenda miała być wypłacona na rzecz spółki-matki, której siedziba znajduje się w Danii, jednak rzeczywistym odbiorcą była spółka dominująca nad spółką-matką, której siedziba również leżała poza granicami kraju. Wszelkie przesłanki wymagane do zwolnienia z art. 22 ust. 4 ustawy o CIT zostały spełnione w odniesieniu do spółki-matki, a także spółki dominującej nad spółka-matką. Jedynym wyjątkiem pozostał warunek posiadania udziałów bezpośrednio, co wg. Wnioskodawcy należało  interpretować w relacjach spółka-matka, a spółka dominująca oraz spółka-matka, a Wnioskodawca.

Dyrektor KIS, nie zgodził się z taką argumentacją, gdyż „Fakt, że Spółka C. jest bezpośrednim (tj. 100%) udziałowcem Spółki matki, która to Spółka matka posiada bezpośredni udział 80,893% w kapitale Wnioskodawcy, nie oznacza, że warunek z art. 22 ust. 4 pkt 2 ustawy o CIT jest spełniony. W przepisie tym jednoznacznie wskazano na warunek bezpośredniego posiadania udziałów w kapitale spółki wypłacającej dywidendę.”

Z argumentacją przedstawioną powyżej należałoby się nie zgodzić, gdyż zastosowanie koncepcji „look through approach” zostało potwierdzone w analogicznej sprawie w interpretacji indywidualnej z dnia 14 czerwca 2022 r., nr 0111-KDIB2-1.4010.128.2022.2.AR. Ponadto uniemożliwia uniknięcie podwójnego opodatkowania, które jest głównym celem Dyrektywy Rady 2011/96/UE z dnia 30 listopada 2011 r. w sprawie wspólnego systemu opodatkowania, której cel realizują przepisy krajowe. Niemniej jednak, stanowisko fiskusa pozostaje w tym aspekcie nieugięte, a spółki zależne, wypłacające dywidendę na rzecz zagranicznych podmiotów w strukturach wielopoziomowych, nie mogą korzystać ze zwolnienia przewidzianego w art. 22 ust. 4 ustawy o CIT.